Uyuşturucu Madde Suçları
Uyuşturucu Madde Kullanma Suçu Nedir? (TCK 191)
Uyuşturucu maddeyi (esrar, eroin, kokain vb.) kişisel kullanım amacıyla satın alan, herhangi bir surette uyuşturucu maddeyi kabul eden ve kullanma amacıyla bulunduran kişi uyuşturucu madde kullanma veya bulundurma suçunu işlemiş olur (TCK md.191)
Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma ile uyuşturucu madde ticareti açısından en önemli ölçüt, yakalanan uyuşturucu maddenin miktarıdır. Sanığın kişisel ihtiyaç sınırını aşacak miktarda uyuşturucu madde bulundurması, uyuşturucu maddeyi kişisel kullanım amacı dışında (Örn, satış, nakil vs) bulundurduğunun göstergesidir. Kişisel kullanım için kabul edilebilecek miktar, kişinin fiziksel ve ruhsal yapısı ile uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğine, cinsine ve kalitesine göre değişiklik göstermekle birlikte, örneğin, Adli Tıp Kurumunun mütalaalarında esrar kullananların her defasında 1-1,5 gram olmak üzere günde üç kez esrar tüketebildikleri bildirilmektedir. Buna göre yıllık kullanım miktarının üzerinde uyuşturucu madde bulunduran sanığın, uyuşturucu maddeyi kullanma amacı dışında bulundurduğu kabul edilmektedir.
Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin bulunduruluş şekli de suç vasfının tespiti açısından önemli ölçütlerden biridir. Uyuşturucu maddenin çok sayıda ve özenli olarak hazırlanmış küçük paketçikler halinde bulunması, her paketçiğin içine hassas biçimde yapılan tartı sonucu aynı miktarda uyuşturucu madde konulmuş olması, uyuşturucu maddenin ele geçirildiği yer veya yakınında hassas terazi ve paketlemede kullanılan ambalaj malzemelerinin yakalanması, uyuşturucunun kullanım dışında bir amaçla bulundurulduğu hususunda önemli bir belirti olacaktır.
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara başvurarak tedavi ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz.
Uyuşturucu Madde Kullanma veya Bulundurma Suçunun Cezası
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçunun; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına 200 metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. Yani, bu halde suçun cezası 3 yıldan 7,5 yıla kadar hapis cezasıdır.
Reçeteye tabi ilaçların satılması (Sentetik Ecza)
Reçeteli olan ilaçlar eğer reçete kişiye aitse hastalığa binaen kullanıyorsa sıkıntı olmamakta ancak işi ticari yaptığı tespit edilen kişiler ise TCK 188. maddesinin 6. fıkrası uyarınca ‘Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. (Ek cümle: 5377 - 29.6.2005 / m.22) Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir’ hükmü uyarınca cezasının 5 yıla düşmesi, etkin pişmanlık ve iyi hal indirimi gibi indirimlerle neredeyse ceza almadan kurtulabilecek hukuki imkana sahip olabiliyor.
Kenevir(Esrar) yetiştirmek
“Lif, tohum, sap ve benzeri amaçlarla kenevir ekimi, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı’nın iznine tabidir. Bakanlık, bu gibi amaçlarla kenevir ekimi yapılacak yerleri tespit, ilan ve üretimini kontrol eder. Bu hususlara ait uygulama esasları, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı’nca çıkarılacak yönetmelikte belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında; “Her ne maksatla olursa olsun izinsiz olarak kenevir yetiştirmek yasaktır.” hükmüne yer verilmiştir. “Esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişi dört yıldan on iki yıla kadar hapis ve beşyüz günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Münhasıran kendi kullanımı için ihtiyaç duyduğu esrarı elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu madde kapsamında ekim yapma ibaresinden, tohumun toprağa ekilmesinden ürünün hasadına kadarki süreç anlaşılır.” ifadesine yer verilmiştir
Haşhaş Yetiştirmek
3298 Sayılı Kanunun 4. Maddesinin birinci fıkrasında; “Ham afyon, hazırlanmış afyon, tıbbî afyon ve bunların müstahzarları TCK’nın uygulanmasında uyuşturucu maddelerden sayılır.” hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm ile birlikte TCK’nın uygulanması açısından hangi maddelerin uyuşturucu madde olarak kabul edileceği hususunda sınırlayıcı olmayan bir düzenlemeye yer verilmiştir27,184. Aynı maddede; herhangi bir izin almaksızın haşhaş ekimi yapan kişinin bir yıldan beş yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılacağı, gerekli izni almış olmakla birlikte, bilerek belgesinde belirtilen alandan fazla yerde veya izin belgesinde kayıtlı yerden başka yerde haşhaş ekimi yapan kişinin altı aydan üç yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılacağı, izinsiz ham afyon üretenlerin, TCK hükümlerine göre cezalandırılacağı, almış olduğu izin belgesinde tespit edilen miktardan az ham afyon veya kapsül teslim eden üreticilere, fiil suç oluşturmadığı takdirde, mahallî mülkî amir tarafından eksik teslim edilen miktarların teslim anındaki baş alım fiyatının iki misli kadar idarî para cezası verileceği hükme bağlanmıştır
Yargılama
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçunu işleyenlerin yargılanması özellikle soruşturma aşaması bakımından, Cumhuriyet savcısına kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve denetimli serbestlik tedbirine karar vermesi bakımından geniş bir yetki verilmiştir. Cumhuriyet savcısına tanınan, şüphelinin denetimli serbesti ve tedavi altında bulundurulmasına karar verme yetkisi, Türk ceza ve ceza muhakemesi hukuku bakımından yeni ve orijinal bir düzenleme olarak kendisini göstermektedir.
Kamu Davası Açılmasının Ertelenmesi
Uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçundan dolayı başlatılan soruşturma sonunda, suçun işlendiği kanaatine ulaşılması üzerine, şüpheli hakkında, 04.12.2004 tarih ve 5271 sayılı CMK'nun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaksızın, Cumhuriyet savcısı tarafından, beş yıl süreyle, kamu davasının açılmasının ertelenmesine kararı verilmesi gerekir .
Buna göre; kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçunun şüphelisi hakkında, kamu davasının açılmasının ertelenmesine kararı verilebilmesi için, şüphelinin daha önceki bir tarihte kasıtlı veya taksirli bir suç işlemiş olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.
Bunun yanı sıra, CMK m.171 hükmü gereğince aranan kamu davasının açılmasının ertelenmesi halinde bir daha suç işlemekten çekineceği kanaati oluşmasa bile yine de, kamu davasının açılmasının ertelenmesine kararı verilebilecektir.
Denetimli Serbestlik Tedbirinin Uygulanması
TCK m.191/3'e göre, hakkında beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilen kişi hakkında, bu erteleme süresi içinde, en az bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanacaktır. Yasa koyucu, asgari bir yıl demekle, bu sürenin gerekli görüldüğü takdirde uzatılabileceğini de kabul etmiş olmaktadır. Burada, asıl olan husus, denetimli serbestliğin amacına ulaşmasıdır .
Denetimli serbestlik süresi, Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle ve en fazla bir yıl süreyle uzatılabilir. O halde, beş yıllık kamu davasının açılmasının ertelenmesi süresi içerisinde, denetimli serbestlik süresi en fazla iki yıl olabilecektir.
Tedavi Yükümlülüğüne Karar Verilmesi
TCK 191/3'e göre; "Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi halinde, denetimli serbestlik tedbiri süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir "
Hükmün bu anlatımı karşısında, denetimli serbestlik tedbiri içinde tedaviye tabi tutulmanın mutlak olmadığı, önceliğin diğer denetimli serbestlik tedbirlerinden biri olmakla birlikte, hakkında kamu davası açılmasının ertelenmesine karar verilen şüphelinin, örneğin, uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi kullanan kişi olması durumunda, ayrıca denetimli serbestlik süresi içerisinde, tedaviye de karar verilebilmesidir. Özetle, şüpheli hakkında, diğer bir denetim yükümlülüğü ile birlikte ayrıca tedaviye de karar verilmesi mümkündür .
Uyuşturucu Madde Kişisel Kullanım Sınırı Ne Kadar?
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, 16-19 Mayıs 2013 tarihli hukuki müzakare toplantı tutanağı ile uyuşturucu madde kişisel kullanım miktarı konusunda aşağıdaki görüşü ifade etmiştir:
Yaygın uygulama kriterlerine göre, her ne kadar mahkemelerde yıllık 1 kg. Esrar bulundurmanın kişisel ihtiyaç miktarı olarak bilinse dahi son zamanlarda uyuşturucu madde nakletme ve ticaret suçlarında daha küçük miktarlar taşınarak bu suç işlendiği için yıllık net 600-700 gram üzerindeki esrar maddesinin ticaret amacıyla bulundurma olarak Yargıtay’ca benimsediği gözlemlenmektedir.
Eroin ve kokain maddelerinde başka bir yan delil yoksa kişiden ele geçirilen 20 gram ve üzeri madde, uyuşturucu madde içeren sentetik haplarda ise 50 adet ve üzerinin kullanım amacıyla değil ticaret amacıyla bulundurulduğu yine Yargıtayca benimsendiği görülmüştür.
Yapılan araştırmalarda esrar maddesinde günlük kullanım miktarının 2 gram, eroinde 150 miligram, kokainde 60 miligram, haplarda 3-4 adet olduğu görülmüştür.
Kişide yukarıda paylaşılan miktarlardan daha düşük ancak birden fazla çeşit uyuşturucu madde ele geçtiğinde de fiilin ticaret suçunu oluşturacağı değerlendirilmiştir.
Örneğin, kişide 50 gram esrar, 2 gram eroin, 8 adet hap ele geçmişse bu durumda fiilin uyuşturucu madde ticareti suçunu oluşturduğuna ilişkin Yargıtay’ın kararları olduğu belirtilmiştir. Bu kıstaslar temel olarak gözetilse bile her dosya ve her sanık kendine özgü şartlarıyla değerlendirileceği ifade edilmiştir.
Ankara Ağır Ceza Avukatı,Uyuşturucu Avukatı,Ankara Avukat
Ankara'da bulunan büromuzda Ceza Hukuku konusu ve uyuşturucu suçlarında hizmet ve danışmanlık vermekteyiz.Daha ayrıntılı bilgi ve hukuki destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.